90 lat temu, 1 września 1933 roku, w Tczewie urodził się Franciszek Stachewicz. Do historii motocyklizmu przeszedł głównie za sprawą rekordu szybkości ustanowionego w 1959 roku na motocyklu Junak 350.
W kwietniu 1959 roku, na odcinku poniemieckiej betonowej autostrady między Malborkiem i Tczewem, Stachewicz ustanowił rekord prędkości na 1 km ze startu lotnego na motocyklu Junak 350. Wyniósł on 149,3 km/h (średnia z dwóch przejazdów). W kategorii „Motocykl produkcji krajowej” rekord ten nie został nadal pobity. Obowiązuje do dziś.
150 km/godz. na Junaku
15 kwietnia zwykle pusta autostrada pomiędzy Tczewem a Malborkiem zaludniła się organizatorami i kibicami, którzy przyjechali na próbę bicia rekordu. Bohaterem dnia był Junak 350 i dosiadający go Stachewicz. Ostatecznie w wyniku przeprowadzonych prób ustanowiono dwa rekordy Polski: szybkości z wynikiem 149,3 km/godz. oraz czasu na 1 kilometr ze startu stojącego 35,15 sekundy. (…)
Pierwszy bieg odbył się w czasie 24,3 sekundy tj. z przeciętną 148,1 km/godz. Drugi bieg w przeciwnym kierunku miał czas krótszy, bo wynoszący 23,9 sekundy, co daje przeciętną 151 km/godz. Średnia z dwóch biegów wyniosła więc 149,3 km/godz. Zabrakło tylko jednej dziesiątej sekundy dla uzyskania okrągłej liczby 150 km/godz. Na nieoficjalnych próbach przeprowadzonych w dniach poprzednich Junak przekraczał znacznie 150 km/godz. – cóż więc spowodowało pogorszenie wyników w decydującym dniu? Złożyło się na to wiele czynników. Między innymi bezpośrednio przed próbą założono nową szybę – owiewkę nieco większą od starej. Nawet takie nieznaczne powiększenie powierzchni czołowej zwiększyło opory powietrza, które mogą kosztować parę kilometrów szybkości. Ponadto w dniu próby wiał silny wiatr bardzo utrudniający prowadzenie motocykla. (…)
„Motor” 17 / 1959
Franciszek Stachewicz był jednym z najlepszych kierowców Gdańskiego Klubu Motocyklowego. Po raz pierwszy w zawodach motocyklowych (na żużlu wystartował) w 1947 roku. Miał wówczas zaledwie 14 lat. W kolejnych latach startował w wyścigach ulicznych i motocrossach. Był dwukrotnym motocrossowym mistrzem Polski, zdobył też kilka medali podczas prestiżowych „Sześciodniówek”. Od przełomu lat 50. i 60. dosiadał głównie Junaków 350, oczywiście przygotowanych do rywalizacji sportowej.
Po zakończeniu kariery sportowej pracował jako mechanik samochodowy. Franciszek Stachewicz zmarł 30 listopada 2014 roku. Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym Rumia-Janowo.
